Onvoldoende beschermd

Wat nu volgt is een blog over geweld in de jeugdzorg.
Dit artikel kan voor enkele lezers als ‘triggerend’ worden ervaren. Als dit het geval is neem dan contact op met iemand die jou lief is, deel je verhaal of bel de luisterlijn (088-0767000) Wees zorgvuldig wanneer je een eventueel slachtoffer attendeert op de inhoud van onderstaande tekst.

Inleiding – Commissie de Winter

Ken jij mensen die door jeugdzorg zijn opgevoed? Of ben jij misschien iemand die geweld heeft meegemaakt in pleeggezinnen of ongewild op een internaat werd geplaatst? Ben jij hulpverlener van de slachtoffers die onder toezicht van de overheid ernstig lichamelijke leed en letsel en/of psychische problemen hebben opgelopen? Of loop jij met de vraag of commissie de Winter en het schadefonds iets voor jou kan betekenen?

Ja? Niet gek. En goed dat je er bent!

De statistieken zijn voor mij weliswaar onleesbaar, ik voel ze. Ik ken de mensen omdat ik geleefd heb in hetzelfde soort huizen en werk met de gevolgschade. Ik ben voorzichtig geworden hen te confronteren met de tijdelijke regeling van de overheid die middels een geldbedrag eer en erkenning biedt.
Het kabinet heeft voor deze ‘financiële steunaanvraag’ duizenden Nederlands de kans geboden met documenten te onderbouwen dat jeugdzorg hun volwassen leeftijd beïnvloedt en zelfs bepaald heeft. Ik ben er één van. Deze regeling loopt tót 1 januari 2023 en behelst 5000 euro die aldus de website van het schadefonds weer vertrouwen moet schenken in de samenleving.

Het kind van de rekening

Lotgenoten zullen het herkennen.
Het dubbele gevoel achter deze uitspraak.
Je bent het kind van de rekening.
Of het ironische besef dat je dus geld kan vangen voor die ellende.
Je moet er wel wat voor doen; namelijk vertrouwen hebben in de samenleving en je demonen onder ogen komen. Rapportages, verslagen, uittreksels en zelfs foto’s, alles moet uit de kast. En dit proces is een touwtrekken met instanties, eeuwenoude archieven, en aan het eind van de rit een tussendoor inloggen met je digid om te kijken of de commissie je zaak al in behandeling heeft om te checken of dat wat jij aanlevert te vertrouwen is.
En de zenuwen die stijgen wanneer de maanden verstrijken.

Hoe je gesprekken nodig kunt hebben hiermee om te gaan. Hoe je als kind van de rekening moet accepteren dat de afkoopsom van je leven wordt berekend naar €5000,- Wat slachtoffers net zo goed herkennen zijn de goedbedoelde opmerkingen dat we ‘trots’ mogen zijn omdat ‘het’ ons zo ‘sterk’ heeft gemaakt. Allemaal waar. Ook voor de zwijgers. Maar ten diepste heeft jeugdzorg ons niet sterk gemaakt. Het brák ons aan de voet van het leven. Of maakte op zijn minst mank aan die voet.

Wist je dat er onderzoeken zijn dat zelfs kinderen in de meest ongelukkige situaties qua hechting en ontwikkelen van hun (neurologische) overlevingsmechanismes wellicht beter af zijn in hun ellende dan in het alsmaar wisselende systeem?


De definitie van geweld

Voordat ik mijn aanvraag durfde te doen heb ik Google geraadpleegd met de vraag wat geweld is. Niet wat het betekent. Wat het IS. Het was dáár dat mijn dossier zich voor ogen uitrolde en de schellen er vanaf vielen. Mijn zoektocht naar letterlijk papierwerk binnen de jeugdpsychiatrie en instellingen liep vanwege de verjaring op niets uit, maar een register aan beeldmateriaal verscheen. Simpele woorden als ‘dwang’, ‘beschadigend’ en ‘behoeftes die genegeerd worden’, brachten het jeugdzorg overheidsonderzoek naar geweld dichterbij mijn hart dan globalere taal als ‘verwaarlozing’, ‘misbruik’ en het feit dat ik naast ‘mishandeling’ niet aan geheugenverlies lijd.
Ik was voor het eerst sinds publicatie in 2012, bereid mijn eigen boekcover tegen te spreken en voel spijt dat ik zoveel onbeschreven heb gelaten. Het stof heeft de mantel der liefde doen opwaaien en ik besef mij dat er een overheid was die verantwoordelijkheid hoorde te dragen voor het mensenwerk dat goedbedoelde opvoedmethodieken verklootte. Het resultaat is keihard.

Ik deed mijn aanvraag bijna een half jaar geleden. Het termijn dat staat voor de uitslag. Het is moeilijk te omschrijven hoe het voelt dat diezelfde overheid, als tedere hand na een tik, op grond van (vernietigd) bewijs mag bepalen of mijn geleefde leven een erkenning waard is.

Strikt vertrouwelijk

Details uit het verleden van iemand met jeugdzorgtrauma zijn intiem. Het is gek soms weer een sleutel te vinden voor oude sloten. In bijvoorbeeld gebrekkig dossiermateriaal of oude registers in je hoofd en hart. Ze ontsluiten op momenten dat je er zelf allang overheen gesprongen bent en met veel stress kunnen de penetrerende herinneringen keuzes in mijn dankbare leven van deze dag bepalen.
En toch ben ik inderdaad dat Chinese porselein dat in haar gebroken kunst op de naden gevuld en versterkt is met goud.

Af en toe moet ik terug naar de Maker.

En zelfs op veilige plekken is het delen van mijn jeugdzorg ervaringen een constante strijd tussen loyaliteit, communiteit en angst. Een onwerkelijke wereld waarin je je eigen gevoelens betwijfelt ten overstaan van de werkelijkheid of waarin je jezelf ondergeschikt maakt omdat jouw verhaal anderen kan schaden. Of omdat je je schaamt omdat een enkel slot ook door jou niet geopend wilt worden.
Elk slachtoffer van geweld binnen jeugdzorg snapt dan ook de slotjes, ieder een unieke combinatie. Om te rekenen in gedrag of gevolgen. Een enkeling is goed in ontcijferen, maar de reeks is vaak lang en ingewikkeld.

Mijn lijf tekent meer dan vijfhonderd verjaarde littekens van zelf mutilatie, interne delen zijn beschadigd geraakt, mijn terechte hechtingstrauma kent onterechte angsten in gezonde relaties en door misinterpretatie van mijn ‘problematiek’ steek ik nu met een verfrissende IQ test mijn tong uit.
Maar eerlijk. Zelfs dát komt niet bij de kern.

Want er zijn maar weinigen die werkelijk de deceptie kennen achter het kind dat aan haar haren de trap op werd gesleurd, of die onzekerheid voelt in mijn intiem contact.
Je kunt niet makkelijk praten over de complete vervreemding met je eigen spiegelbeeld omdat jarenlange aanraking wordt ontzegd of de scheldwoorden ’s die soms je faalangst, overgevoeligheid of perfectionisme voor de voeten gooit.

En hé, je bent volwassen, in het gunstige geval weet je wie je bent en wat je wilt, je zorgt goed voor jezelf, je functioneert, je hebt een baan, gelooft -in wat dan ook, bent zzp-er, hebt een gezin, bent sociaal bewogen enz.
Maar er is dat dossier. Daarover praten is communiceren met je altijd duistere kant. Niet iedereen houdt daarvan. En erover praten kost vaak je zorgverzekering geld. Ook de medewerker van het schadefonds, die mij in strikt vertrouwen moet afhandelen, sprak niet.

Schaamte, kwetsbaarheid en grenzen

Mijn terechtstelling zit er bijna op. De rechterhand van de jurist die ‘mijn zaak’ moet sluiten vroeg of het fonds langer de tijd mocht voor het bij elkaar rapen van aanvullend bewijsmateriaal. Ik heb de vriendelijke man gezegd dat het antwoord op die vraag ‘nee’ luidt en dat de jurist zou moeten weten dat het een vreemde zaak is dat er uit hun koker wél dossiers komen rollen. Het grootste bewijs voor hun dossier ‘geweld in de jeugdzorg’ is de opsomming van mijn leven die het laatste jaar zó actueel is geweest dat ik de zaak wéér wil sluiten. Hij sprak met mijn duistere kant. En belde 2 uur later terug dat ik op afgesproken data uitslag krijg. Waarschijnlijk hoeven de jurist en ik niet nog eens dezelfde koe uit te melken in het tribunaal van mijn ziel. Point taken.

Ter afronding stelt Brené Brown, bekend schaamteonderzoekster, dat schaamte de oorzaak is dat men niet kwetsbaar is of durft te zijn. Schaamte komt voort uit de gedachte -en de daaruit voortvloeiende emoties- dat jij er niet mag zijn of verkeerd begrepen zult worden. Ik ben de schaamte voorbij.
Ze spreekt in haar Netflix documentaire ‘the Call to Courage’ ook dat in verbinding staan met deze kwetsbaarheid kracht(ig) is omdat zij verbinding met anderen slaat, terwijl gelijktijdig een overdaad aan kwetsbaarheid grenzeloos blijkt.

De vraag in dit verhaal over geweld binnen jeugdzorg is wie of wat er kwetsbaar en/of grenzeloos is geweest.
  
Erkenning

Hoe velen zijn zó gebroken geraakt dat zij dit mondje niet roeren of zelfs niet weten waar ze rechtmatig staan? Of kunnen reflecteren op wat überhaupt geweld inhoudt… Die getroebleerde volwassenen zijn geworden.
Die vergeten zijn hoe het is om kwetsbaar/weerbaar te blijven en daarom nog steeds grenzeloos lijden.
Dus ken jij of ben jij?

Een onbekend, onzichtbaar en openbaar of onbemind slachtoffer die kind van de rekening is?
Schenk erkenning. Want de meeste rekeningen blijven onbetaald.

Mocht je vragen hebben over de procedure bij het schadefonds of wil je concrete hulp bij het indienen van een dossier, klik dan hier voor contact. Ik kan wellicht op praktisch gebied met je meedenken.