Koesteren

‘Wat vind je er nou van om mij hier zo te zien?’
Ik kijk hem aan, zijn open blik verrast me.
We zijn bij Leo, mijn collega en ik. Leo ligt in een hospice.
‘Tja’, zeg ik schuchter en ik betrap mijzelf erop dat ik zijn heldere blik ontwijk, ‘het is confronterend denk ik.’

Mijn collega en ik gaan al wat jaartjes mee in de hulpverlening naar Leo. Leo is een grote kerel met een klein hartje. Een echte rouwdouwer die, als je hem beter kent, eigenlijk alleen maar te omschrijven is als lief. Hij baalt als een stekker dat zijn kat het nu zonder hem moet stellen en dat hij vanwege de morfine niet zelf auto mag rijden om zijn kat te bezoeken. De rest, zo lijkt het, laat hem een beetje koud.
Het was een spontaan bezoek. Gewoon omdat we hem nu niet meer thuis kunnen bezoeken en dat voor mij inhoudt dat de zorg in de huishouding stopt. Gelukkig kan mijn collega nog steeds veel voor Leo betekenen.
‘Ik zit hier in de kers op de taart’ verhaalt Leo dapper als hij het hospice beschrijft. Ik begrijp wat hij bedoeld, de kamer is luxueus en ruim ingericht met veel licht, een goed bed, flatscreen, internet en een alarmknop.
‘Ik hoef maar op de knop te drukken en ik kan bestellen wat ik wil. Eten, drinken, noem maar op. Van de week werd ik ’s nachts wakker met trek in drop. Wie bedenkt dat nou? Ik druk op die alarmknop en vraag om drop. Een kwartier later kwamen ze aan met drie verschillende soorten waar ik uit kon kiezen!’
We lachen. Ineens serieus vraagt Leo: ‘Willen jullie voor een goed gesprek hier koffie of gaan we in de tuin zitten?’
We besluiten in de tuin te gaan zitten en wat van de zon te genieten.
Wederom verbaas ik mij over zijn open blik. Alsof Leo, hier in dat huis waar alleen maar mensen aan hun einde liggen, ineens heel anders in het leven staat.
Een aantal jaar geleden is kanker bij hem gediagnosticeerd en na een zoveelste chemo kuur is hij dan nu echt uitbehandeld. We hebben met Leo vele ups en downs gekend. Keer op keer leek de chemo toch aan te slaan om vervolgens af te haken. Dit keer is het definitief. Leo is uitbehandeld. En het is confronterend. Toch ziet hij er goed uit. Hij is iets afgevallen maar zijn volle bos haar is van grijs weer naar zijn eigen kleur gekleurd en krult weer.

‘Ik vind het ook confronterend’ begint mijn collega. ‘Ik bedoel: we begeleiden je al jaren en dan zit je ‘ineens’ hier…’
‘Is dit echt je eindstation?’ waag ik te vragen.
‘Dat weet ik niet,’ zegt Leo, ‘als ik mij beter ga voelen dan ga ik denk ik parttime naar huis.’
Even kijken collega en ik elkaar aan. Zal deze relatief jonge man met de rollator die voor ons zit zich echt beter gaan voelen? Hij ziet er niet uit als een stervende man. Toch is dat wat de medici hem geeft. Hij staat langzaam op en zet zijn stoel in de schaduw. Hij zucht en lijkt zijn woorden te overwegen.
‘Het feit is dat er hier gewoon voor mij gezorgd wordt en dat ik dat thuis zelf niet doe.’
We knikken. We hebben Leo zichzelf eerder zien verwaarlozen en dat zag er niet best uit.

‘Heb je veel pijn?’ vraag ik.
‘Soms wel, soms niet. Lang leve de morfine.’ Leo zucht kort maar lacht.
‘Ik zou nog zo graag meer willen doen, ineens zit het leven vol leven lijkt wel.’
Weer knikken collega en ik.
Wat kan je zeggen op zo’n moment? Niemand had voorzien dat Leo van zijn vakantieverblijf met spoed naar Nederland gevlogen werd om in een hospice te belanden.

Na een klein uurtje koetjes en kalfjes, die soms wat moeizaam over de brug komen, kijk ik op mijn telefoon hoe laat het is en vang Leo’s blik.
‘Weetje lieverds,’ hij glimlacht. ‘wat er echt veranderd is sinds ik hier zit?’
We kijken hem aan, ietwat vertederd door het koosnaampje dat hij oprecht gebruikt.
‘Koesteren.’
Hij knikt kordaat de omgeving in.
‘Als je ziek bent leer je dingen koesteren. Ineens weet je wat belangrijk is en geniet je van de kleine dingen. Dat zou zoveel anders moeten. Dat moet je leren bij het leven en niet richting de dood.’
Iets in zijn ogen wordt wat droevig als we opstaan maar dan richt hij voor een laatste maal vandaag het woord tot ons.
‘Echt hoor, leer koesteren. Dat is het mooiste wat er is.’

Ik neem de levensles van Leo ter harte. U ook?